Cách chia tài sản khi ly hôn

Ly hôn không chỉ là sự kết thúc của một mối quan hệ hôn nhân mà còn kéo theo nhiều vấn đề pháp lý, trong đó việc phân chia tài sản luôn là tâm điểm chú ý. Việc hiểu rõ các nguyên tắc, cách thức chia tài sản cũng như cách giải quyết tranh chấp sẽ giúp các bên liên quan bảo vệ quyền lợi chính đáng của mình. Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu chi tiết về các khía cạnh liên quan đến cách chia tài sản khi ly hôn theo pháp luật Việt Nam.

Nguyên tắc phân chia tài sản khi ly hôn

Pháp luật Việt Nam, cụ thể là Luật Hôn nhân và Gia đình 2014, quy định rõ ràng về nguyên tắc phân chia tài sản khi vợ chồng ly hôn. Đây là cơ sở pháp lý quan trọng để tòa án và các bên áp dụng trong quá trình giải quyết.

Dưới đây là những nguyên tắc chính:

• Tôn trọng sự thỏa thuận của hai bên: Nếu vợ chồng tự thỏa thuận được về việc chia tài sản, pháp luật sẽ tôn trọng quyết định này, miễn là thỏa thuận không vi phạm pháp luật hoặc đạo đức xã hội. Điều này giúp giảm thiểu tranh chấp và tiết kiệm thời gian giải quyết.
• Bảo vệ quyền lợi hợp pháp của vợ và con chưa thành niên: Trong trường hợp không có thỏa thuận, tòa án sẽ xem xét để đảm bảo quyền lợi của người vợ (nếu ở trong tình trạng khó khăn) và con chưa thành niên hoặc con đã thành niên nhưng mất năng lực hành vi dân sự.
• Tài sản chung được chia đôi nhưng có xem xét yếu tố đóng góp: Tài sản chung của vợ chồng thường được chia đôi, nhưng tòa án sẽ cân nhắc đến công sức đóng góp của mỗi bên, hoàn cảnh thực tế và các yếu tố khác như lỗi dẫn đến ly hôn.
• Tài sản riêng vẫn thuộc về chủ sở hữu: Tài sản được xác định là tài sản riêng của ai thì thuộc về người đó, không phải chia.

Những nguyên tắc này vừa đảm bảo công bằng, vừa linh hoạt để phù hợp với từng trường hợp cụ thể. Tuy nhiên, để áp dụng đúng, việc xác định đâu là tài sản chung, đâu là tài sản riêng đóng vai trò then chốt.

Cách chia tài sản sau ly hôn của vợ chồng

Khi ly hôn, việc chia tài sản không chỉ dựa vào ý muốn cá nhân mà phải tuân theo quy định pháp luật. Tài sản được phân thành hai loại chính: tài sản riêng và tài sản chung. Dưới đây là cách xác định và chia từng loại.

Cách xác định tài sản riêng của vợ chồng

Tài sản riêng là những tài sản thuộc quyền sở hữu của một bên trước hoặc trong thời kỳ hôn nhân nhưng không nhập vào khối tài sản chung.

Theo Điều 43 Luật Hôn nhân và Gia đình 2014, tài sản riêng bao gồm:

• Tài sản có trước khi kết hôn: Ví dụ, nếu trước khi kết hôn, người chồng sở hữu một căn nhà hoặc một khoản tiền tiết kiệm, đó là tài sản riêng của anh ấy.
• Tài sản được thừa kế, tặng cho riêng: Nếu trong thời kỳ hôn nhân, người vợ được bố mẹ tặng cho một mảnh đất và ghi rõ chỉ tặng riêng cho vợ, thì đó là tài sản riêng của cô ấy.
• Tài sản phục vụ nhu cầu thiết yếu cá nhân: Như trang sức, quần áo, hoặc vật dụng cá nhân không có giá trị lớn.
• Tài sản do thỏa thuận: Vợ chồng có thể lập văn bản thỏa thuận trước hoặc trong hôn nhân để xác định một số tài sản là riêng.

Để chứng minh tài sản riêng, bên sở hữu cần cung cấp giấy tờ liên quan như hợp đồng mua bán, giấy chứng nhận quyền sở hữu, hoặc di chúc. Nếu không chứng minh được, tài sản có thể bị coi là tài sản chung.

Cách xác định tài sản chung của vợ chồng

Tài sản chung là tài sản được tạo ra trong thời kỳ hôn nhân hoặc được vợ chồng thỏa thuận nhập vào khối chung. Theo Điều 33 Luật Hôn nhân và Gia đình 2014, tài sản chung bao gồm:

• Tài sản do vợ chồng cùng tạo ra: Thu nhập từ lương, kinh doanh, hoặc lợi nhuận từ đầu tư trong thời kỳ hôn nhân.
• Tài sản được thừa kế, tặng cho chung: Nếu cha mẹ tặng cho cả hai một khoản tiền hoặc tài sản mà không ghi rõ tặng riêng ai, đó là tài sản chung.
• Tài sản không chứng minh được là tài sản riêng: Nếu không có giấy tờ rõ ràng, tài sản mặc nhiên được coi là chung.

Khi ly hôn, tài sản chung sẽ được chia đôi, nhưng tòa án có thể điều chỉnh dựa trên:

• Công sức đóng góp (ai góp nhiều hơn vào việc tạo ra tài sản).
• Hoàn cảnh gia đình (bên nào nuôi con nhỏ hoặc không có khả năng lao động).
• Lỗi dẫn đến ly hôn (ví dụ: ngoại tình, bạo lực gia đình).

Ví dụ, nếu vợ chồng cùng mua một căn nhà trong thời kỳ hôn nhân, căn nhà đó là tài sản chung. Khi ly hôn, giá trị căn nhà sẽ được định giá và chia đôi, trừ khi có thỏa thuận khác.

Giải quyết tranh chấp tài sản khi ly hôn

Tranh chấp tài sản là vấn đề phổ biến khi ly hôn, đặc biệt khi hai bên không đồng thuận về việc phân chia. Để giải quyết, các bước sau thường được áp dụng:

• Thương lượng và hòa giải: Trước khi đưa ra tòa, vợ chồng nên cố gắng thương lượng. Tòa án cũng sẽ tổ chức hòa giải để hai bên tìm tiếng nói chung.
• Nộp đơn yêu cầu tòa án giải quyết: Nếu không thỏa thuận được, một bên có thể nộp đơn yêu cầu tòa án phân chia tài sản. Đơn cần kèm theo tài liệu chứng minh quyền sở hữu hoặc đóng góp.
• Xác minh và định giá tài sản: Tòa án sẽ yêu cầu các bên cung cấp chứng cứ, đồng thời có thể thuê đơn vị định giá độc lập để xác định giá trị tài sản.
• Ra phán quyết: Dựa trên nguyên tắc pháp luật và tình hình thực tế, tòa án sẽ đưa ra quyết định cuối cùng.

Trong quá trình này, việc có luật sư hỗ trợ sẽ giúp bảo vệ quyền lợi tốt hơn, đặc biệt khi tranh chấp phức tạp (ví dụ: tài sản liên quan đến công ty, nợ chung).

Một số câu hỏi về chia tài sản sau khi ly hôn

Dưới đây là giải đáp cho những thắc mắc phổ biến liên quan đến việc chia tài sản khi ly hôn.

Con bao nhiêu tuổi được chia tài sản?

Theo pháp luật Việt Nam, con cái không đương nhiên được chia tài sản khi bố mẹ ly hôn, bất kể độ tuổi. Tài sản chung chỉ được chia giữa vợ và chồng. Tuy nhiên:

• Nếu tài sản được xác định là của con (ví dụ: tiền tiết kiệm đứng tên con, tài sản được tặng riêng cho con), thì con được giữ nguyên quyền sở hữu.
• Con dưới 18 tuổi hoặc mất năng lực hành vi dân sự sẽ được xem xét để bảo vệ quyền lợi gián tiếp thông qua người nuôi dưỡng. Ví dụ, tòa có thể giao căn nhà chung cho người mẹ nếu mẹ nuôi con nhỏ, nhưng đây không phải là “chia cho con” mà là đảm bảo điều kiện sống.

Vì vậy, tuổi của con không trực tiếp quyết định việc chia tài sản mà chỉ ảnh hưởng đến quyền lợi của cha mẹ trong vai trò người giám hộ.

Ly hôn chia tài sản kéo dài bao lâu?

Thời gian giải quyết việc chia tài sản khi ly hôn phụ thuộc vào mức độ phức tạp của vụ việc:

• Nếu có thỏa thuận: Chỉ mất vài tuần để hoàn tất thủ tục tại tòa.
• Nếu có tranh chấp: Quy trình có thể kéo dài từ 4 tháng hoặc hơn (nếu tài sản phức tạp hoặc cần định giá, giám định). Thời gian cụ thể còn phụ thuộc vào lịch xét xử của tòa án và sự hợp tác của các bên.

Để rút ngắn thời gian, các bên nên chuẩn bị đầy đủ giấy tờ và sẵn sàng thương lượng.

Con riêng thuộc hàng thừa kế thứ mấy?

Con riêng của một bên vợ hoặc chồng không liên quan trực tiếp đến việc chia tài sản chung khi ly hôn, nhưng có quyền thừa kế tài sản riêng của cha/mẹ mình nếu người đó qua đời. Theo Điều 651 Bộ luật Dân sự 2015:

• Con riêng thuộc hàng thừa kế thứ nhất, ngang hàng với con chung của vợ chồng, không phân biệt con trong giá thú hay ngoài giá thú.
• Ví dụ: Nếu người chồng có tài sản riêng và qua đời sau ly hôn, con riêng của chồng sẽ được hưởng thừa kế cùng với con chung (nếu có), mỗi người một phần bằng nhau.

Kết luận

Chia tài sản khi ly hôn là vấn đề nhạy cảm nhưng cần được giải quyết dựa trên cơ sở pháp luật để đảm bảo công bằng. Việc hiểu rõ nguyên tắc, cách xác định tài sản và các quy định liên quan sẽ giúp bạn chủ động hơn trong việc bảo vệ quyền lợi của mình. Nếu xảy ra tranh chấp, đừng ngần ngại tìm đến sự tư vấn của luật sư để có hướng giải quyết tốt nhất. Bạn có thắc mắc nào thêm về chủ đề này không? Hãy để lại câu hỏi để mình hỗ trợ nhé!

Nếu bạn đang tìm kiếm tư vấn ly hôn uy tín hãy liên hệ với chúng tôi – Công ty Luật Sài Gòn 48 để được hỗ trợ !