Các trường hợp vi phạm luật hôn nhân gia đình

Rất nhiều hành vi trong đời sống hôn nhân gia đình có thể vô tình hoặc cố ý vi phạm các quy định của pháp luật. Việc nắm rõ các trường hợp này không chỉ giúp bảo vệ quyền lợi của bản thân mà còn góp phần xây dựng một gia đình đúng pháp luật và hạnh phúc. Bài viết này sẽ làm rõ các trường hợp vi phạm luật hôn nhân gia đình phổ biến tại Việt Nam.

Kết hôn trái pháp luật

Kết hôn trái pháp luật là một trong những vi phạm cơ bản nhất, xảy ra khi việc đăng ký kết hôn không tuân thủ các điều kiện và thủ tục theo quy định của Luật Hôn nhân và Gia đình. Một số trường hợp phổ biến bao gồm:

Tảo hôn

Đây là hành vi kết hôn khi một trong hai bên hoặc cả hai chưa đủ tuổi theo quy định (nam từ đủ 20 tuổi, nữ từ đủ 18 tuổi). Tảo hôn không chỉ là vi phạm pháp luật mà còn ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe, tâm lý và tương lai của người chưa thành niên.

Cưỡng ép kết hôn, lừa dối kết hôn, cản trở kết hôn

• Cưỡng ép: Bằng hành vi hành hạ, ngược đãi, đe dọa, uy hiếp tinh thần hoặc các thủ đoạn khác để ép buộc người khác phải kết hôn.
• Lừa dối: Sử dụng thông tin sai lệch, gian dối để khiến người khác đồng ý kết hôn mà nếu biết sự thật họ sẽ không kết hôn.
• Cản trở: Ngăn cản trái pháp luật quyền tự nguyện kết hôn của người khác.

Kết hôn giữa những người bị cấm kết hôn

Luật Hôn nhân và Gia đình Việt Nam quy định rõ các trường hợp không được phép kết hôn để đảm bảo thuần phong mỹ tục và tránh các hệ lụy xã hội:

• Giữa những người cùng dòng máu về trực hệ (cha mẹ với con, ông bà với cháu).
• Giữa những người có họ trong phạm vi ba đời (anh chị em ruột, cô dì chú bác với cháu).
• Giữa cha, mẹ nuôi với con nuôi.
• Giữa những người đã từng là cha, mẹ nuôi với con nuôi.
• Giữa bố chồng với con dâu, mẹ vợ với con rể.
• Giữa bố dượng với con riêng của vợ, mẹ kế với con riêng của chồng.

Kết hôn khi một trong hai bên hoặc cả hai đang có vợ/chồng

Đây là hành vi vi phạm nghiêm trọng chế độ hôn nhân một vợ một chồng và có thể bị xử lý hình sự.

Ngoại tình – Vi phạm chế độ hôn nhân một vợ một chồng

Ngoại tình hay chung sống như vợ chồng với người khác khi đang có quan hệ hôn nhân hợp pháp là một trong những vi phạm phổ biến và gây đau khổ nhất trong Luật Hôn nhân và Gia đình. Điều này được quy định rõ tại Luật Hôn nhân và Gia đình năm 2014, cấm các hành vi:

• Người đang có vợ, có chồng mà kết hôn hoặc chung sống như vợ chồng với người khác.
• Người chưa có vợ, chưa có chồng mà kết hôn hoặc chung sống như vợ chồng với người đang có vợ, có chồng.

Việc “chung sống như vợ chồng” được hiểu là việc nam, nữ tổ chức cuộc sống chung và coi nhau là vợ chồng, có sự đi lại, quan hệ tình dục và sống chung với nhau như một gia đình, dù không đăng ký kết hôn. Hành vi này không chỉ bị xử phạt hành chính mà còn có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự về Tội vi phạm chế độ một vợ, một chồng theo Bộ luật Hình sự nếu gây ra hậu quả nghiêm trọng.

Lạm dụng quyền nuôi con / tài sản sau ly hôn

Sau khi ly hôn, các vấn đề về quyền nuôi con và phân chia tài sản thường rất nhạy cảm. Luật Hôn nhân và Gia đình có những quy định chặt chẽ để bảo vệ quyền lợi của các bên, đặc biệt là trẻ em. Các hành vi lạm dụng quyền nuôi con / tài sản sau ly hôn bao gồm:

• Cản trở quyền thăm nom con của cha/mẹ không trực tiếp nuôi con: Quyền thăm nom con là quyền cơ bản của cha mẹ, nhằm duy trì mối quan hệ và sự phát triển lành mạnh của con. Việc bên trực tiếp nuôi con cố tình cản trở quyền này là vi phạm pháp luật.
• Không thực hiện nghĩa vụ cấp dưỡng: Bên không trực tiếp nuôi con có nghĩa vụ cấp dưỡng để đảm bảo cuộc sống cho con. Việc từ chối hoặc trốn tránh nghĩa vụ này là vi phạm và có thể bị cưỡng chế thi hành.
• Lợi dụng việc nuôi con để trục lợi: Ví dụ, yêu cầu cấp dưỡng với số tiền quá cao không hợp lý, hoặc sử dụng tiền cấp dưỡng không đúng mục đích cho con.
• Chiếm đoạt hoặc tẩu tán tài sản chung đã được phân chia: Sau ly hôn, nếu một bên cố ý chiếm đoạt hoặc tẩu tán tài sản đã được phân chia theo bản án/quyết định của Tòa án thì đó là hành vi vi phạm pháp luật nghiêm trọng.
• Không thực hiện nghĩa vụ thi hành án liên quan đến tài sản: Không giao trả tài sản theo bản án đã có hiệu lực pháp luật

Giả tạo quan hệ hôn nhân để trục lợi

Giả tạo quan hệ hôn nhân để trục lợi là hành vi đăng ký kết hôn hoặc ly hôn không nhằm mục đích xây dựng một gia đình thực sự hoặc chấm dứt quan hệ hôn nhân thực sự, mà để đạt được các mục đích bất chính khác. Các ví dụ điển hình bao gồm:

• Kết hôn giả để được xuất cảnh, định cư ở nước ngoài: Nhiều trường hợp nam, nữ đăng ký kết hôn với người nước ngoài hoặc Việt kiều chỉ nhằm mục đích hợp thức hóa giấy tờ để được bảo lãnh sang nước ngoài, sau đó sẽ ly hôn.
• Kết hôn giả để hưởng các chế độ ưu đãi: Ví dụ, kết hôn với người có công, người thuộc diện chính sách để được hưởng các quyền lợi về đất đai, nhà ở, trợ cấp xã hội.
• Ly hôn giả để trốn tránh nghĩa vụ tài sản: Một số trường hợp vợ chồng ly hôn giả để chia tài sản nhằm trốn tránh các nghĩa vụ trả nợ, nghĩa vụ thuế hoặc các nghĩa vụ dân sự khác.
• Kết hôn giả để hợp thức hóa giấy tờ, địa vị pháp lý: Ví dụ, để nhập hộ khẩu, nhập quốc tịch, hợp thức hóa quyền sử dụng đất.

Những hành vi này không chỉ vi phạm pháp luật mà còn làm mất đi ý nghĩa thiêng liêng của hôn nhân, gây ra những hệ lụy phức tạp cho xã hội.

Một số trường hợp khác

Ngoài các trường hợp trên, Luật Hôn nhân và Gia đình còn quy định một số hành vi khác bị cấm, nhằm bảo vệ sự bình đẳng, tiến bộ và hạnh phúc của gia đình:

• Thực hiện sinh con bằng kỹ thuật hỗ trợ sinh sản vì mục đích thương mại, mang thai hộ vì mục đích thương mại, lựa chọn giới tính thai nhi, sinh sản vô tính: Những hành vi này bị cấm để đảm bảo đạo đức xã hội và quyền cơ bản của con người.
• Bạo lực gia đình: Mặc dù được quy định cụ thể trong Luật Phòng, chống bạo lực gia đình, nhưng đây cũng là một vi phạm nghiêm trọng trong quan hệ hôn nhân và gia đình. Bạo lực gia đình bao gồm các hành vi ngược đãi, hành hạ, đánh đập, cô lập hoặc các hành vi khác gây tổn hại về thể chất, tinh thần cho các thành viên trong gia đình.
• Lợi dụng việc thực hiện quyền về hôn nhân và gia đình để mua bán người, bóc lột sức lao động, xâm phạm tình dục hoặc có hành vi khác nhằm mục đích trục lợi: Đây là những hành vi cực kỳ nghiêm trọng, không chỉ vi phạm Luật Hôn nhân và Gia đình mà còn vi phạm pháp luật hình sự, có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự rất nặng.

>>> Xem thêm: Những trường hợp không được đơn phương ly hôn

Việc nắm vững các quy định về các trường hợp vi phạm luật hôn nhân gia đình là vô cùng cần thiết. Nó giúp mỗi cá nhân ý thức được quyền và nghĩa vụ của mình, tránh những hành vi vi phạm pháp luật, từ đó xây dựng một cuộc sống hôn nhân lành mạnh và một gia đình hạnh phúc, đúng theo quy định của pháp luật.

Nếu cần tư vấn về luật hôn nhân và gia đình hãy liên hệ với chúng tôi để được hỗ trợ!

CÔNG TY LUẬT SÀI GÒN 48

• Địa chỉ: 48 Nguyễn Huy Tự, Phường Đa Kao, Quận 1, TPHCM
• Hotline: 081.9490.333
• Mail: ctyluatsaigon@gmail.com
• Website: https://ctyluatsaigon.com/