Lừa dối kết hôn là gì? Có được hủy kết hôn khi bị lừa dối?

Quyết định kết hôn là một bước ngoặt trọng đại, được xây dựng dựa trên sự tự nguyện, tin tưởng và tình yêu chân thành. Tuy nhiên, không ít trường hợp, người ta phát hiện ra rằng, ý chí kết hôn của mình đã bị chi phối bởi những thông tin sai lệch, che giấu sự thật từ phía đối phương. Tình trạng lừa dối kết hôn không chỉ gây tổn thương sâu sắc về mặt cảm xúc mà còn dẫn đến những hệ lụy pháp lý nghiêm trọng.

Vậy, lừa dối kết hôn được hiểu như thế nào theo pháp luật Việt Nam? Một cuộc hôn nhân được xác lập trên cơ sở lừa dối có được pháp luật công nhận không, và làm thế nào để hủy kết hôn khi bị lừa dối? Cùng tìm hiểu ngay bài viết sau:

Lừa dối kết hôn là gì?

Trong pháp luật Việt Nam, hôn nhân phải dựa trên nguyên tắc tự nguyện. Hôn nhân được xác lập khi nam và nữ tự nguyện quyết định chung sống với nhau, không bên nào bị ép buộc, đe dọa hay lừa dối.

Khái niệm lừa dối kết hôn

Lừa dối kết hôn là hành vi của một bên (hoặc cả hai bên) trong quan hệ hôn nhân cố ý dùng thủ đoạn gian dối, cung cấp thông tin sai sự thật, hoặc che giấu thông tin quan trọng nhằm mục đích làm cho bên kia lầm tưởng và đồng ý đăng ký kết hôn.

Lừa dối kết hôn là hành vi của một bên (hoặc cả hai bên) trong quan hệ hôn nhân cố ý dùng thủ đoạn gian dối

Bản chất pháp lý của hành vi lừa dối:

Lừa dối kết hôn là một dạng vô hiệu hóa ý chí tự nguyện. Về cơ bản, bên bị lừa dối vẫn đồng ý kết hôn, nhưng sự đồng ý đó không xuất phát từ nhận thức đầy đủ và chính xác về người bạn đời hoặc tình trạng hôn nhân, mà là do bị đánh lừa. Đây là điểm khác biệt cốt lõi so với cưỡng ép kết hôn, nơi ý chí kết hôn bị loại bỏ hoàn toàn do hành vi đe dọa hoặc dùng vũ lực.

Các dạng lừa dối kết hôn phổ biến và nghiêm trọng

Lừa dối kết hôn chỉ được xem là căn cứ để hủy nếu đó là sự lừa dối mang tính nghiêm trọng, ảnh hưởng đến quyết định nền tảng của việc kết hôn. Một số dạng phổ biến bao gồm:

1. Lừa dối về nhân thân và tình trạng hôn nhân

• Tình trạng hôn nhân: Che giấu việc mình đã có vợ/chồng hợp pháp (vi phạm chế độ một vợ một chồng) hoặc chưa hoàn tất thủ tục ly hôn. Đây là trường hợp lừa dối nghiêm trọng nhất vì nó vi phạm nguyên tắc cơ bản của hôn nhân.
• Bản thân và danh tính: Cung cấp thông tin sai lệch về tên tuổi, nghề nghiệp, học vấn, nguồn gốc gia đình (ví dụ: giả mạo là người có địa vị, học thức cao).
• Tiền án, tiền sự: Cố ý che giấu những tiền án, tiền sự nghiêm trọng (ví dụ: đang bị truy nã, có án phạt tù giam).

2. Lừa dối về sức khỏe và bệnh lý

• Bệnh truyền nhiễm nguy hiểm: Che giấu việc bản thân mắc các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm như HIV/AIDS, lao, viêm gan siêu vi B (nếu ở mức độ nặng) mà có thể lây lan cho bạn đời và con cái.
• Khả năng sinh sản/tình dục: Cố ý che giấu việc bản thân không có khả năng sinh sản hoặc mắc các bệnh lý ảnh hưởng nghiêm trọng đến đời sống tình dục mà không thể chữa trị.
• Bệnh tâm thần: Che giấu việc bản thân mắc các bệnh tâm thần hoặc các bệnh lý khiến người đó không làm chủ được hành vi tại thời điểm kết hôn.

3. Lừa dối về tài chính và tài sản

• Nợ nần: Che giấu các khoản nợ lớn, đang có nguy cơ bị phá sản hoặc truy tố pháp lý liên quan đến nợ.
• Tài sản giả mạo: Giả mạo giấy tờ chứng minh sở hữu tài sản (nhà đất, ô tô, cổ phần) để tạo ấn tượng giàu có, nhằm mục đích kết hôn để chiếm đoạt tài sản.

Lưu ý: Sự lừa dối phải là nguyên nhân trực tiếp khiến bên kia đồng ý kết hôn. Nếu sự lừa dối chỉ liên quan đến những vấn đề nhỏ nhặt không ảnh hưởng đến bản chất của hôn nhân, Tòa án có thể không xem đó là căn cứ để hủy kết hôn.

Có được hủy kết hôn khi bị lừa dối?

Như đã phân tích ở trên, CÓ, người bị lừa dối kết hôn có quyền yêu cầu Tòa án hủy việc kết hôn trái pháp luật đó.

Người bị lừa dối kết hôn có quyền yêu cầu Tòa án hủy việc kết hôn trái pháp luật đó.

Tuy nhiên, việc hủy kết hôn không diễn ra tự động mà cần phải đáp ứng các điều kiện chặt chẽ về chứng cứ và thủ tục.

1. Chủ thể có quyền yêu cầu Hủy kết hôn

Theo quy định, chỉ bên bị lừa dối mới có quyền nộp đơn yêu cầu Tòa án hủy việc kết hôn trái pháp luật.

• Nếu cả hai bên đều bị lừa dối (ví dụ: bị người thứ ba lừa dối), cả hai đều có quyền yêu cầu.
• Người thân thích không có quyền yêu cầu hủy kết hôn với lý do lừa dối.

2. Yêu cầu chứng minh hành vi lừa dối

Để Tòa án chấp nhận yêu cầu hủy kết hôn, bên bị lừa dối phải cung cấp được các chứng cứ thuyết phục chứng minh hai yếu tố:

• Thứ nhất: Có hành vi cố ý sử dụng thông tin sai sự thật hoặc che giấu sự thật quan trọng từ phía đối phương.
• Thứ hai: Chính hành vi lừa dối đó là nguyên nhân trực tiếp khiến bên bị lừa dối đồng ý đăng ký kết hôn.

Các loại chứng cứ cần thu thập:

• Tin nhắn, email, ghi âm ghi hình xác nhận sự gian dối của bên kia.
• Giấy tờ giả mạo (ví dụ: bằng cấp, giấy tờ chứng minh tài sản, giấy xác nhận tình trạng hôn nhân).
• Lời khai của nhân chứng biết rõ sự thật.
• Tài liệu y tế chứng minh việc che giấu bệnh tật nghiêm trọng.
• Bản án, quyết định của Tòa án (nếu sự lừa dối liên quan đến tiền án, tiền sự hoặc vi phạm chế độ một vợ một chồng).

Xử lý trường hợp lừa dối kết hôn

Quá trình xử lý việc lừa dối kết hôn được thực hiện theo thủ tục tố tụng dân sự tại Tòa án.

1. Trình tự yêu cầu hủy kết hôn trái pháp luật

Bước 1: Nộp đơn yêu cầu

• Bên bị lừa dối chuẩn bị hồ sơ gồm: Đơn yêu cầu hủy kết hôn, bản sao Giấy đăng ký kết hôn, bản sao Căn cước công dân/Sổ hộ khẩu, và các tài liệu chứng cứ chứng minh hành vi lừa dối.
• Nộp hồ sơ tại Tòa án nhân dân Khu vực nơi cư trú của một trong hai bên.

Bước 2: Thụ lý và Hòa giải

• Tòa án kiểm tra hồ sơ và thụ lý vụ việc. Bên yêu cầu sẽ phải nộp án phí.
• Tòa án sẽ tiến hành hòa giải theo quy định của Bộ luật Tố tụng Dân sự. Mục đích của hòa giải là để bên lừa dối thừa nhận hành vi, chấm dứt việc lừa dối và hai bên tự thỏa thuận về các vấn đề liên quan.

Bước 3: Ra Quyết định

• Nếu bên lừa dối thừa nhận hành vi, Tòa án có thể xem xét và tuyên hủy việc kết hôn.
• Nếu bên lừa dối không thừa nhận, Tòa án sẽ tiến hành xét xử dựa trên chứng cứ mà bên bị lừa dối cung cấp.
• Nếu Tòa án xác định có đủ căn cứ về hành vi lừa dối nghiêm trọng, Tòa án sẽ ra quyết định hủy việc kết hôn trái pháp luật.

2. Trách nhiệm xử lý hành vi lừa dối

Nếu hành vi lừa dối kết hôn có dấu hiệu cấu thành tội phạm, bên bị lừa dối có quyền yêu cầu cơ quan có thẩm quyền xử lý bên lừa dối theo quy định của pháp luật hình sự.

• Tội vi phạm chế độ một vợ một chồng: Nếu lừa dối kết hôn mà người lừa dối vẫn đang có vợ/chồng hợp pháp và hành vi đó gây ra hậu quả nghiêm trọng.
• Tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản: Nếu hành vi lừa dối mục đích chính là chiếm đoạt tài sản có giá trị lớn của bên kia (ví dụ: lừa dối để được tặng cho tài sản, ký kết hợp đồng vay nợ).
• Xử lý hành chính: Nếu hành vi lừa dối chưa đến mức truy cứu trách nhiệm hình sự, cơ quan có thẩm quyền có thể xử phạt vi phạm hành chính đối với hành vi vi phạm quy định về đăng ký kết hôn, vi phạm chế độ một vợ một chồng.

Kết Luận

Lừa dối kết hôn là một hành vi vi phạm nghiêm trọng nguyên tắc tự nguyện và sự tin tưởng trong hôn nhân. Theo pháp luật Việt Nam, hành vi này là căn cứ để hủy việc kết hôn trái pháp luật theo yêu cầu của bên bị lừa dối. Việc hủy kết hôn không chỉ chấm dứt quan hệ pháp lý mà còn tuyên bố rằng cuộc hôn nhân đó chưa từng tồn tại, đồng thời phân chia tài sản theo nguyên tắc sở hữu chung và bảo vệ toàn diện quyền lợi của con cái như trường hợp ly hôn.

Nếu bạn đang là nạn nhân của hành vi lừa dối kết hôn, điều quan trọng là phải:

1. Giữ bình tĩnh và thu thập đầy đủ, hợp pháp các chứng cứ về hành vi lừa dối.
2. Tham vấn luật sư chuyên nghiệp về hôn nhân và gia đình để được hướng dẫn cụ thể về thủ tục, cách thức chứng minh hành vi lừa dối và bảo vệ tối đa quyền lợi về tài sản, nhân thân.

Việc hủy kết hôn không phải là sự kết thúc mà là sự giải thoát, cho phép bạn bắt đầu lại một cuộc sống mới dựa trên sự minh bạch và chân thật.

Nếu cần tư vấn về luật hôn nhân gia đình hãy liên hệ với chúng tôi để được hỗ trợ!

CÔNG TY LUẬT SÀI GÒN 48

• Địa chỉ: 48 Nguyễn Huy Tự, Phường Tân Định TPHCM
• Hotline: 081.9490.333
• Mail: ctyluatsaigon@gmail.com
• Website: https://ctyluatsaigon.com/